Bestuurdersaansprakelijkheid door selectieve betaling?

Stel u bent schuldeiser van een vennootschap met een afgescheiden vermogen. De vennootschap verkeert in zwaar weer en gaat failliet. Vlak voor het faillissement blijkt de vennootschap allerlei andere schuldeisers te hebben voldaan, maar u bent onbetaald gebleven. Kan selectieve betaling van de vennootschap ertoe leiden dat de bestuurder van de failliete vennootschap persoonlijk aansprakelijk is voor uw vordering? Het antwoord is dat daarvan (bestuurdersaansprakelijkheid) onder bepaalde omstandigheden sprake kan zijn.

Bij de beoordeling van het verwijt van selectieve betaling dient voorop te worden gesteld dat er geen algemene regel is die voorschrijft dat een schuldenaar gehouden is al zijn schuldeisers naar evenredigheid te betalen. Buiten faillissement geldt het beginsel van de paritas creditorum – inhoudende dat schuldeisers bij samenloop in beginsel gelijk moeten worden behandeld – niet, ook niet voor een bestuurder van een vennootschap. Hiervan uitgaande is een bestuurder van de vennootschap niet aansprakelijk te achten jegens bepaalde schuldeisers van de vennootschap enkel en alleen omdat hij hun vorderingen niet naar evenredigheid met vorderingen van andere schuldeisers heeft betaald.

Dit wordt niet anders door de enkele omstandigheid dat de vennootschap in financieel zwaar weer terechtkomt en de bestuurder ernstig rekening moet houden met de mogelijkheid dat de vennootschap niet zal kunnen voortgaan met het betalen van haar schulden en evenmin verhaal zal bieden voor de schade die de crediteuren daardoor mogelijk zullen lijden. Wel kunnen er bijzondere bijkomende omstandigheden zijn die, samen met deze omstandigheid, met zich brengen dat de bestuurder wél aansprakelijk is vanwege onrechtmatig handelen.

Van dergelijke bijkomende bijzondere omstandigheden kan bijvoorbeeld sprake zijn in geval van betalingen aan de bestuurder zelf. Een bestuurder mag zijn positie binnen de vennootschap en zijn kennis van de financiële situatie van de vennootschap in beginsel niet gebruiken om zichzelf als schuldeiser van de vennootschap te bevoordelen boven andere schuldeisers die aan hem gelijk zijn in rang. Als de bestuurder belangen heeft in een andere vennootschap zal in beginsel hetzelfde moeten worden aangenomen voor betalingen aan die andere vennootschap.

Maar wat nu als de bestuurder zich op het standpunt stelt dat diens vennootschap uw vordering terecht heeft betwist en het de vennootschap om die reden vrij stond om zichzelf c.q. de andere vennootschap waar hij belangen in heeft te betalen? Alsdan is de mate van waarschijnlijkheid dat die betwisting doel zou treffen mede van belang voor de vraag of de bestuurder onrechtmatig heeft gehandeld. In navolging van een uitspraak van de Hoge Raad van 8 februari 2002 (LJN: AD7326) is voor onrechtmatigheid noodzakelijk dat de bestuurder op grond van de bij hem bekende informatie rekening moest houden met de mogelijkheid dat de vordering in een bodemprocedure zou worden toegewezen. In de tweede plaats is voor onrechtmatigheid vereist dat de bestuurder ernstig rekening moest houden met de mogelijkheid dat, in geval van toewijzing van de vordering, de vennootschap niet in staat zou zijn het door haar verschuldigde bedrag te betalen. Tenslotte moet, indien aan deze twee voorwaarden voor aansprakelijkheid is voldaan, worden beoordeeld of de bestuurder in de gegeven omstandigheden kan worden verweten dat de vennootschap vorderingen van zichzelf (c.q. de andere vennootschap waar hij belangen in heeft) heeft voldaan met verwaarlozing van uw belangen.

Heeft u het gevoel dat uw schuldenaar uw belangen ten onrechte heeft verwaarloosd en zichzelf als gevolg daarvan heeft beoordeeld? Neem vrijblijvend contact op met LEFF advocaten om te bezien of u uw vordering mogelijk kunt verhalen op de bestuurder.